Band vervangen
In fietsonderhoudsboeken en -artikelen en in foldertjes die soms als bijsluiter bij een binnenbandje zitten, worden vaak tegengestelde adviezen gegeven. Volgens auteur A moet je bij het monteren van de buitenband beginnen bij het ventiel, volgens schrijver B juist precies daartegenover. Wat is nu de juiste methode? Het kan allebei, maar zoals alles in het leven is de beste methode die die je kiest omdat je begrijpt wat je doet.
Een fietsband wordt hard opgepompt. Vijf bar, zeven, sommigen menen zelfs dat tien bar nodig is om snel vooruit te komen. Die hoge druk wil de band letterlijk opblazen. En omdat de buitenband geen gesloten slang is zit er aan elke kant een zogenaamde hieldraad die er voor zorgt dat de band door de hoge druk niet over de rand van de velg floept. Die hieldraad moet sterk zijn en mag niet rekken. Zouden die ongeveer twee meter lange draden (het zijn eigenlijk hoepels) slechts 1 % rekken (2 cm dus), dan zou de diameter van de band al groter worden dan die van de buitenomtrek van de velg; de band zou er dus onmiddellijk vanaf lopen en de binnenband zou met een knal open scheuren. Al bij minder rek kan dat gebeuren als je toevallig een band hebt die wat groot uitgevallen is en een velg die juist wat aan de kleine kant is. Denk niet dat dat niet gebeurt; het gebeurt wel, ook anno 2003. Voor banden en velgen geldt hetzelfde als voor elk industrieel product: er zit een tolerantie op. Die tolerantie kan zodanig zijn dat de band heel gemakkelijk over de velg kan, of juist knalstrak zit. Maar hoe dan ook, het is belangrijk dat de hieldraad zo min mogelijk rekt. De kunststof hieldraden in vouwbanden (Kevlar) zijn gevoeliger voor rek (ze ‘kruipen’, worden langzaamaan steeds langer), reden waarom die ‘krap aan de maat’ gemaakt worden en daarom zijn vouwbanden vaak moeilijk te monteren.
Om de niet rekkende hoepel van de hieldraad toch om de velg te kunnen leggen heeft de velg een dieper liggend velgbed. Als de hieldraad diep in het velgbed ligt is er aan de tegenoverliggende kant ruimte om de band over de rand van de velg te drukken. En waar is het velgbed het diepste? Tegenover het ventiel! Immers, waar het ventiel in de weg zit kan de hieldraad niet op de bodem van het velgbed komen. Dus de handigste manier om een band om te leggen is: tegenover het ventiel beginnen, de hieldraad goed diep in de velg drukken en houden, en het laatste stukje van de band bij het ventiel over de rand werken.
Er zit één addertje onder het gras. Het ventiel zit altijd in een verdubbeling (verdikking) van de binnenband. Dit dikkere stukje rubber kan nogal gemakkelijk tussen hieldraad en velg blijven zitten, en dat gebeurt vooral als je het omleggen van de band eindigt bij het ventiel. Dat mag niet. Remedie: even het ventiel helemaal naar binnen drukken voordat je de binnenband oppompt.
Als de buitenband wat ruim valt (of als de velg aan de kleine kant is, wat hetzelfde resultaat geeft) maakt het niet zoveel uit hoe je de band omlegt. Dan kun je gemakshalve net zo goed bij het ventiel beginnen. In dat geval is er nog de volgende truc, die algemeen wordt toegepast bij enduro’s (motorsport waarbij de rijder zelf in zeer korte tijd een nieuwe band moet kunnen monteren). Pomp eerst de binnenband lichtjes op en leg deze al op zijn plaats in de losse buitenband. Schuif vervolgens het ventiel door het gat in de velg, druk de eerste rand van de band op zijn plaats om de velg, druk door totdat de binnenband ook helemaal rond de velg ligt, druk vervolgens de eerste helft van de andere kant van de band over de velg, te beginnen tegenover het ventiel, laat dan de lucht uit de band en werk de rest van de band over de velg. Als je de slag te pakken hebt leg je zo binnen een minuut een band plus binnenband perfect om de velg.
